آیا تفاوت بین آلاچیق گزبو پرگولا و دیگر سازه های مشابه را می دانید؟
پاویون یا پاویلیون به ساختارهایی گفته می‌شود که معمولاً در فضاهای باز مانند باغ‌ها، پارک‌ها و فضاهای عمومی دیگر ساخته می‌شوند. این سازه‌ها می‌توانند به عنوان مکانی برای استراحت، تفریح یا جمع‌آوری افراد استفاده شوند. پاویون‌ها به اشکال مختلفی وجود دارند که در زیر به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:
جدول مشخصات و تفاوت های این پنج سازه در یک نگاه
(این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند تا هر نوع پاویون را بهتر بشناسید و انتخاب مناسبی برای نیازهای خود داشته باشید)
| نوع سازه | ساختار | استفاده | پوشش گیاهی |
|---|---|---|---|
| آلاچیق | ساده و باز | استراحت و نشستن | ندارد |
| گزبو | تزئینی و باز | مراسم و جشن‌ها | ممکن است |
| پرگولا | تیرک‌های باز | سایبان و مسیرها | برای گیاهان رونده |
| آربور | فضای بسته‌تر | استراحت و تفریح | معمولاً پوشیده |
| آرک | قوسی شکل | ورودی و زیباسازی | معمولاً تزئینی |
1.آلاچیق
آلاچیق یکی از انواع پاویون‌هاست که در معماری ایرانی و فضاهای باز به عنوان یک سازه‌ی زیبا و کارآمد شناخته می‌شود. این پاویلیون‌ها معمولاً به صورت ساختاری ساده و با سقفی گنبدی شکل از جنس‌های مختلفی مانند چوب، سنگ، سیمان و یا فلز طراحی می‌شوند. پاویون‌ها، به ویژه آلاچیق‌ها، در باغ‌های ایرانی کاربردهای خاصی دارند و به عنوان مکان‌هایی دلپذیر برای نشستن و استراحت در فضاهای طبیعی و باز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وجود نور آفتاب فراوان در جغرافیای ایران، موجب طراحی و ابداع این پاویون‌ها شد. در ابتدا، آلاچیق‌ها به عنوان محل نشستن افرادی خاص همچون شاهان و خان‌ها در محوطه کاخ‌ها شکل گرفتند و به تدریج به دیگر فضاهای عمومی همچون پارک‌ها و باغ‌ها راه پیدا کردند. برخی از این پاویلیون‌ها همچنین برای مناطق سردسیر مناسب‌سازی شده‌اند و امکان استراحت در فصول سرد را برای کاربران فراهم می‌آورند.
امروزه، استفاده از آلاچیق‌ها در سبک‌های مختلف باغ‌سازی، از جمله باغ‌سازی ایرانی، کلاسیک و ترکیبی با باغ‌سازی مدرن، گسترش یافته است. این پاویلیون‌ها نه تنها به زیبایی محیط کمک می‌کنند، بلکه فضایی مناسب برای تعامل با طبیعت و گذراندن اوقات فراغت ایجاد می‌کنند. به عبارت دیگر، پاویون‌ها مانند آلاچیق‌ها، شاهکارهایی از معماری هستند که به زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم در فضاهای باز جلوه‌ای خاص می‌بخشند
۲. گزبو
گزبو یا گازبو نیز یک نوع پاویون است که معمولاً ساختاری بیشتر پیچیده و تزئینی دارد. این سازه‌ها معمولاً با سقف‌های شیب‌دار و دیوارهای باز طراحی می‌شوند. گزبوها می‌توانند به عنوان مکان‌هایی برای برگزاری مراسم‌های خاص یا جشن‌ها مورد استفاده قرار گیرند و معمولاً به زیبایی باغ یا پارک می افزاید، باید توجه داشت که به دلیل ماهیت ساختاری گزبو که دارای زوایای متعددی می باشد استفاده از آن در مکان هایی با فضای محدود توصیه نمی شود زیرا از لحاظ بصری و زیبایی شناختی منظر باعث کوچکتر دیده شدن محوطه می گردد.پیشنهاد می گردد در صورت اصرار بر اجرای آن در محوطه های کوچک به وسیله کشت گل گیاه متعدد و مناسب در اطراف آن باعث پنهان کردن زوایای آن از دید بیننده شوید.گزبو همچنین به سبب طراحی خاص و جذابش، می‌تواند نقطه‌ای مرکزی (Fucal point) برای جلب توجه در یک فضای باز باشد. به طور کلی، گزبوها به عنوان ساختارهایی زیبا و چشم‌نواز، می‌توانند زیبایی طبیعی محیط را دوچندان کنند. با این حال، باید به این نکته توجه کرد که گزبو به دلیل پیچیدگی‌های ساختاری‌اش، نیازمند فضای مناسبی برای نمایان شدن و ایجاد تعادل بصری است. اگر فضای اطراف گزبو به طور مناسب طراحی نشود، ممکن است باعث شود که گزبو بیشتر به عنوان یک عنصر جداافتاده در نظر گرفته شود، نه یک جزء هماهنگ و یکپارچه با محیط. بنابراین، برای ایجاد تجربه‌ای دلپذیر و به‌خاطر سپردنی از گزبو، توصیه می‌شود که آن را در کنار عناصر طبیعی دیگر و با طراحی مناسب محوطه قرار دهید تا نه تنها زیبایی گزبو، بلکه زیبایی کل فضا نیز به اوج خود برسد. بدین ترتیب، گزبو می‌تواند به عنوان نقطه عطفی در طراحی منظر و جذب مخاطب و مهمانان تبدیل شود.
3-پرگولا
پرگولا یک ساختار باز است که معمولاً از تیرک‌های چوبی یا فلزی تشکیل شده و به عنوان سایبان بر روی مسیرها یا نشیمن‌ها قرار می‌گیرد. این سازه‌ها بیشتر برای ایجاد سایه و فضاهای نیمه‌محافظت شده طراحی می‌شوند که این نوع پاویلیون به دلیل وجود هوای عمدتا ابری در مناطق اروپایی (جهت استفاده بیشتر از نورآفتاب) در سبک باغ سازی ایتالیایی مورد توجه و استفاده قرار می گیرد
پرگولا یکی از جذاب‌ترین و کارآمدترین سازه‌ها در فضای باز است که به دلایل مختلف محبوبیت زیادی پیدا کرده است. پرگولا یک ساختار باز است که معمولاً از تیرک‌های چوبی یا فلزی تشکیل شده و به عنوان سایبان بر روی مسیرها یا نشیمن‌ها قرار می‌گیرد. این سازه علاوه بر زیبایی، عملکردی عملی نیز دارد. پرگولا معمولاً در باغ‌ها و حیاط‌ها نصب می‌شود تا فضایی دلپذیر و دنج برای استراحت و گردهمایی فراهم آورد.
از جمله ویژگی‌های بارز پرگولا، امکان ایجاد سایه و فضاهای نیمه‌محافظت شده است که باعث می‌شود در روزهای آفتابی، بتوان با راحتی بیشتری از فضای باز استفاده کرد. این سازه همچنین می‌تواند به عنوان مکانی برای رشد گیاهان رونده نیز عمل کند، که به خودی خود زیبایی و جذابیت بیشتری به محیط اطراف می‌بخشد. در واقع، پرگولا نه تنها به عنوان یک سایبان، بلکه به عنوان یک نمایه زنده و طبیعی در باغ ها عمل می‌کند.
بسیاری از افراد با طراحی و نصب پرگولا به دنبال افزایش ارزش و زیبایی فضای سبز خود هستند. این ساختار می‌تواند با چیدمان مناسب گل و گیاهان مختلف همراه شود و به عنوان یک نقطه کانونی در طراحی باغ‌ها و حیاط‌ها محسوب گردد. از طرف دیگر، پرگولا به دلیل تنوع در طراحی و مصالح به کار رفته، قابلیت انطباق با هر سبک دکوری را دارد، از مدرن و مینیمالیستی گرفته تا کلاسیک و سنتی، که باعث می‌شود این سازه همیشه مورد توجه قرار گیرد.
به طور کلی، پرگولا یک عنصر مهم در طراحی فضای باز است که می‌تواند احساس آرامش و نزدیکی به طبیعت را به ساکنان خانه‌ها و باغ‌ها منتقل کند. با توجه به این امکانات و زیبایی‌ها، انتخاب پرگولا به عنوان بخشی از فضای باز، سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای است که قطعاً به بهبود کیفیت زندگی در خارج از منزل کمک می‌کند
۴. آربور
آربور یا آربوریت نوعی سازه زیبا و جذاب است که شباهت‌هایی به پرگولا دارد، اما معمولاً با طراحی متمایز و به شکلی بسته‌تر ساخته می‌شود. این سازه‌ها، به دلیل ساختار خاص خود، فضایی دلنشین و دلپذیر را ایجاد می‌کنند که در آن حس نزدیکی به طبیعت به خوبی حفظ می‌شود. آربورها به طور معمول با گیاهان رونده و سرسبز پوشیده می‌شوند که این گیاهان نه تنها زیبایی بصری را افزایش می‌دهند، بلکه حس تازگی و شادابی را در محیط پیرامون ایجاد می‌کنند. استفاده از آربور یا آربوریت به عنوان سازه ای مسقف نرده ای جهت استفاده در ورودی ها و همچنین بر روی قسمت هایی از پیاده رو ها اجرا می گردند،توجه داشته باشید که این نوع پاویلیون کاربرد نشیمن و فضای مکث ندارد و به افراد این امکان را می‌دهد که از یک فضای دلنشین و سرسبز به دور از هیاهوی شهری لذت ببرند. این سازه‌های زیبا، با فراهم آوردن یک مکان گرم و سایه‌دار، حس آرامش و سکوتی مطبوع را به باغ سازی اضافه می‌کنند و می‌توانند به عنوان نقطه‌ای جذاب برای پیاده روی خانواده‌ها و دوستان محسوب شوند. بنابراین، آربور و آربوریت نه تنها یک جزء معماری باغی هستند، بلکه به دلایل مختلف، برای بهبود کیفیت زندگی در فضاهای باز و طبیعی اهمیت دارند.
۵. آرک (طاق نصرت)
طاق نصرت، که با نام آرک نیز شناخته می‌شود، یکی از جلوه‌های معماری جذاب و الهام‌بخش در تاریخ هنر و ساخت‌وساز است. این ساختار قوسی شکل، به عنوان نمادی از ورود و گذر، مفهومی عمیق‌تر از صرفاً یک گذرگاه فیزیکی دارد؛ بلکه طاق نصرت به عنوان نمایشی از استقبال و احترام به مهمانان و بازدیدکنندگان عمل می‌کند. طراحی و ساخت طاق نصرت معمولاً به گونه‌ای انجام می‌شود که افراد را به سمتی خاص هدایت کند و به نوعی مسیر سفر آنها را معنادار می‌سازد.
این سازه‌های زیبا، با تنوع بالای مصالح مورد استفاده، از چوب‌های طبیعی تا سنگ‌های محکم و فلزات مدرن، امکان خلق آثار منحصر به فرد و مطابق با سلیقه‌های مختلف را فراهم می‌کنند. طاق نصرت علاوه بر کارکرد‌های کاربردی خود، به عنوان یک عنصر زیبا و زینتی در فضاهای عمومی و خصوصی نیز مطرح می‌شود. برای مثال، بسیاری از طاق‌های نصرت با گل‌ها و گیاهان تزئین می‌شوند که نه تنها جذابیت بصری را افزایش می‌دهد، بلکه احساس آرامش و نزدیکی به طبیعت را نیز به ارمغان می‌آورد.که البته از لحاظ ساختار تفاوت هایی نیز با آربور دارد که از جمله می توان به قوسی شکل بودن سقف آن و همچنین عمق کمتر آن نسبت به آربور هاست.
در واقع، طاق نصرت فراتر از صرفاً یک سازه است؛ این ساختار نمایانگر احترام به فرهنگ و تاریخ محلی است که خاص باغ سازی ایرانی می باشد و به خاطر جایگاه ویژه‌ای که در سنت‌ها و مراسمات فرهنگی دارد، به یکی از ویژگی‌های متمایز فضاهای عمومی تبدیل می‌شود. با نگاهی به نحوه‌ی طراحی و کارکرد طاق نصرت، می‌توان تأثیر عمیق آن بر روحیه افراد و همچنین زیباسازی محیط‌های شهری و روستایی را مشاهده کرد. در نهایت، طاق نصرت به عنوان نشانی از زیبایی، احترام و خوش‌آمدگویی همواره در دل جوامع مختلف قرار دارد.
